Het VKG Recyclesysteem in de praktijk: ‘GevelNed draagt bij aan een betere wereld en is duurzaam kozijn inzamelpunt’

Oude en afgeschreven kunststof kozijnen leveren waardevolle grondstoffen op voor de productie van nieuwe kozijnen. Het VKG Recyclesysteem speelt hierop in en geeft ongeveer 75% van alle ingezamelde kunststof kozijnen een duurzaam tweede leven. “Natuurlijk streven we ernaar om hier 100% van te maken”, benadrukt Albert Zegelaar, directeur van brancheorganisatie VKG Keurmerk. “Als brancheorganisatie werken we, samen met onze leden en partners, naar een keten waarin recycling vanzelfsprekend is.”

Recycling: een circulaire strategie

Kunststof kozijnen zijn een duurzame keuze. Niet alleen als je kijkt naar levensduur en onderhoud, maar ook als het gaat om de waarde van het materiaal zelf. “Het mooiste scenario is natuurlijk dat oude kunststof kozijnen één op één worden hergebruikt”, meent Zegelaar. “In de praktijk gebeurt dit ook af en toe, maar hier zijn wel strikte voorwaarden aan verbonden. Immers heb je te maken met specifieke maatvoeringen en garanties. Bovendien moeten kwaliteit en uitstraling maar net kloppen. Om op grote schaal re-use mogelijk te maken, is dus lastig. Maar circulariteit gaat verder dan dat en heeft ook betrekking op recycling. Ons belangrijkste doel is om de grondstofketen te sluiten. Door de kozijnen aan het eind van hun gebruiks- of levensduur te recyclen en op een gelijkwaardig niveau terug te brengen in de keten, maken wij dit zonder meer mogelijk.”

Ambitieuze doelstellingen

Het VKG Recyclesysteem is eind jaren ’80 opgestart, toen de kunststof kozijnenbranche te maken kreeg met een milieulobby die PVC onterecht in de ban wilde doen. “Omdat we toen al wisten dat PVC uitstekend te recyclen is, hebben we een systeem ontwikkeld op basis van een algemeen verbindendverklaring”, aldus Zegelaar. “Dit betekent dat op elk kunststof kozijn dat geleverd werd, een verwijderingsbijdrage werd geheven. De gelden die we hiermee binnenhaalden, hebben we benut om de recyclestroom op gang te brengen.” In de jaren die volgden, heeft het VKG Recyclesysteem zich steeds verder ontwikkeld. Ook zijn de ambities verhoogd. Zegelaar: “Onze ambitie voor 2030 is bijvoorbeeld om in elk nieuw kozijn ten minste 50% gerecyclede content te verwerken, waar op dit moment het gemiddelde op 30% ligt. In 2050 moet dit percentage zelfs op 100% liggen.” Een flinke uitdaging, benadrukt hij, want hiervoor moet wel voldoende (goede) content beschikbaar zijn.

Nieuwe golf

Uit onderzoek blijkt dat op dit moment al 97% van de end-of-life kozijnen terugkomt in de keten. Dit is echter niet genoeg om de kringloop te sluiten, aldus Zegelaar. “Kunststof kozijnen presteren uitstekend op het gebied van isolatie en levensduur. Het aandeel kozijnen dat úit gebouwen komt, is dan ook gering. Voor de komende jaren echter staat ons een flinke renovatiegolf te wachten. Bijvoorbeeld in de zogenaamde wederopbouwwijken, waardoor veel eerste generatie kunststof kozijnen zullen vrijkomen. Deze kozijnen worden zorgvuldig door ons ingezameld, ontdaan van ijzer, rubber en glasresten en verwerkt tot grondstoffen voor de productie van nieuwe kozijnen die volledig aan de actuele normen en comforteisen voldoen.”

Kritisch in woorden én daden

Dat deze aanpak op prijs wordt gesteld, bewijst bijvoorbeeld een Select Windows klant: “Wij hebben bewust gekozen voor kunststof kozijnen in onze woning”, vertelt hij. “Niet alleen de verbeterde isolatiewaarde en het makkelijke onderhoud, maar ook het hergebruik van grondstoffen sprak ons zeer aan. De afvalberg die we met ons allen produceren, is al hoog genoeg en wij vinden het tijd om daar niet alleen kritisch over te zijn in woorden, maar zeker ook in daden.”

GevelNed is VKG inzamelpunt voor Select Windows

Voor het verzamelen van de oude kozijnen zijn op verschillende plekken in Nederland VKG kozijninzamelpunten ingericht. Daarnaast zijn afspraken gemaakt met VKG leden en partners, die op hun fabrieksterrein een of meerdere containers voor oude kozijnen, reststukken en zaagafval hebben staan. Voor het Select Windows netwerk van partners en wij als de Select Windows fabriek zijn VKG inzamelpunt. “Onze kunststof kozijnen worden steevast op bokken geleverd”, vertelt directeur Theo van Gorkom. “Wanneer onze montagepartners nieuwe kunststof kozijnen monteren, worden de oude en end-of-life kozijnen op exact dezelfde bokken verzameld voor recycling. Hierdoor kunnen wij de kozijnen in één logistieke beweging terugnemen. Zowel in onze fabriek als bij onze partners worden bovendien zaagafval, reststukken en eventuele foutproducten ingezameld en aangeboden voor recycling. Zo brengen we samen zo’n 60.000 kilo PVC per jaar opnieuw de kringloop in.”

Het recycleproces: van oud kozijn tot schone korrel

Volle containers worden opgehaald door Deceuninck, Kras Recycling, Tonsmeier, Veka Umwelt GmbH en BPS Recycling en Bouwstoffen, die metalen, rubbers en PVC scheiden en het PVC breken. “Voor de recycling van het PVC werken wij samen met bedrijven in Duitsland, België en Noord-Frankrijk”, vertelt Zegelaar. “Hier wordt het PVC eerst gesorteerd in wit en gekleurd maalgoed, waarbij het witte goed het meest waardevol is. Vervolgens wordt het materiaal intensief gereinigd en gegranuleerd tot schone PVC-korrels, die opnieuw in de keten worden ingezet.” Alle PVC die binnen het VKG Recyclesysteem gerecycled wordt, is bestemd voor hoogwaardig hergebruik in de keten, benadrukt hij. “Ons granulaat wordt door alle bekende profielleveranciers gebruikt. Ook door Schüco, wiens profielen aan de basis liggen van de Select Windows systemen.” Van Gorkom: “Profielleverancier Profextru benut het granulaat bovendien voor de productie van onze RecyStel stelkozijnprofielen, die daardoor voor meer dan 95% uit gerecyclede grondstoffen bestaan.”

De mogelijkheden zijn er…

De ambitie van VKG Keurmerk is om dit percentage in de toekomst op te waarderen van naar 100%. Ook voor alle kunststof kozijnen. Dat klinkt mooi, maar is dat in de praktijk ook haalbaar? Zegelaar denkt van wel. “Waar men nu nog tegenaan loopt, is de toplaag”, vertelt hij. “Wanneer je gerecycled materiaal gebruikt, heb je altijd te maken met een lichte kleurvervuiling. Daarom wordt op dit moment vaak alleen de kozijnkern van gerecycled PVC gemaakt. Voor de toplaag wordt nog nieuw (virgin) materiaal aangewend. Willen we de kringloop sluiten, dan zullen we ook op dit vlak moeten overstappen op gerecyclede content. De technische mogelijkheden zijn er, maar de meeste fabrikanten zijn nog terughoudend. Met name vanwege de garanties: want wat betekent 100% gerecyclede content voor de kleurvastheid en UV-bestendigheid van de kozijnen? We hebben nog ruim 25 jaar om ook deze hindernissen te trotseren.”

Op weg naar een betere wereld met het VKG Recyclesysteem

Het mooiste aan het PVC-recycleproces vindt Zegelaar dat dit proces tot wel tien (!) keer herhaald kan worden. “Dit betekent dat een kunststof kozijn vele levens kan leiden! Een gemiddeld kunststof kozijn heeft een levensduur van zo’n 50 tot 75 jaar. De totale levensduur van het materiaal kan hierdoor oplopen tot wel 750 jaar! Daarmee zijn kunststof kozijnen een zeer milieubewuste keuze. Qua milieuprofiel kunnen we ons uitstekend meten met andere kozijnmaterialen. Kijken we puur naar de milieubelasting, dan presteren we in veel gevallen zelfs beter. Door ons recycleprogramma continu te verbeteren en verbreden, willen we deze prestaties steeds verder verhogen.”